Paranoid şizofreni, dünyanın birçok yerinde yaygın olarak görülen şizofreni rahatsızlığının bir tipi olarak tanımlanır.
İçindekiler
Paranoid Şizofreni Nedir?
Bu rahatsızlığa sahip olan kişileri saptamak zor olabilen bir süreçtir. Bunun nedeni ise bu rahatsızlığa sahip olan kişilerin dengeli gibi görünmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca bu kişiler hayal aleminde ve gerçeklikten bağımsız olarak yaşarlar. Hayal aleminde yaşadığı için normal bir yaşam sürdürmesi zorlaşmaktadır. Genelde 18 ve 30 yaş aralığındaki kişilerde sık rastlanan bir durumdur. 45 yaşını geçen ya da 15 yaşından küçük olan kişilerde görülme olasılığı daha düşüktür. Ayrıca paranoid şizofreni erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülen bir rahatsızlıktır.
Paranoid Şizofreninin Belirtileri Nelerdir?
Paranoid şizofreninin belirtileri arasında ilk olarak gerçeklikten uzaklaşma ve hayal dünyasında yaşama durumu yer alır. Gerçeklikten uzaklaşan kişi körü körüne inandığı inançlara sahip olduğundan çevresine de kapalıdır. Sürekli olarak birileri tarafından gözlemlendiğini ve takip edildiğini hissettiğinden şüpheci tutum sergilerler. Ayrıca birilerinin ona zarar vereceğinden korkarlar ve yakınlarının onu aldatacağı şüphesi içinde yaşarlar. Bazı durumlarda olmayan sesleri duyduklarından bu durum onları korkuya sürükler. Bu sebeple kişilerden ve yaşamdan korkar hale gelebilirler.
Bazı hastalarda belirtiler korkudan ve şüpheden ziyade kendini çok özel ve önemli hissetmeleriyle gösterir. Etrafında yer alan herkesten kendini üstün hissederler ve önemli bir görev için dünyaya geldiğini düşünürler. Bu özel göreve göre hareket ederler. Bir diğer belirti ise kişilik bölünmeleridir. Bu kişi aynı anda hem çok iyi hem de çok kötü birine dönüşebilmektedir.
Aniden saldırgan ya da yumuşak kalpli olabilmektedir. Saldırgan tavırlar sergileyerek etrafından bulunan insanlar için tehlike oluşturabilmektedir. Bazı dönemlerde ise duygusal yoğunluklar yaşamaktadır. Bunun yanında uyku bozuklukları yaşadıkları da görülmektedir.
Paranoid şizofreni görülen insanlar olmayan düşüncelere kendilerini inandırdıklarından dolayı karşısındaki insandan fazlasıyla şüphelenebilirler. Sürekli olarak aldatıldığını düşünmekte ve buna yönelik kanıt arayışı içerisine girmektedir.
Paranoid Şizofreni Hastalığının Nedenleri?
Paranoid şizofreni hastalığının nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu hastalık genetik faktörlerden dolayı oluşabileceği bilinmektedir. Ancak genetik faktörler dışında nedenleri de bulunur. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir;
- Nörolojik hastalıklar
- Endokrin ve metabolik hastalıklar
- Vitamin yetmezlikleri
- Zehirlenmeler
- Aşırı duyarlı kişilik yapısı
- Sosyal izolasyon
- Duygu durum bozuklukları
Pek çok farklı nedenden dolayı meydana gelebilen bu rahatsızlık bazı faktörlerinde etkisi ile birlikte ilerleyebilir. Genelde travma sonrası stres bozukluğu ilk belirtileri arasındadır. Aniden yaşanan bir sorunun da bu rahatsızlığa yol açtığı görülebilir.
Paranoid Şizofreninin Çeşitleri Nedir?
Paranoid şizofreni, şizofreni spektrumunun bir alt türüdür. Farklı belirtilerle kendini gösterir. Paranoid şizofreni çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;
Delüzyonel tip: kişiler gerçek olmayan, tutarlı ve mantıksız inançlara sahip olurlar. Takip edildiklerini, hile yapıldığını veya komploların olduğuna yönelik fikirleri bulunur.
Şüphecilik tipi: aşırı şüpheci ve güvensiz kişilerdir. İnsanların niyetlerini sürekli olarak yanlış yorumlar ve başkalarına karşı aşırı kuşkulu ve şüpheci olurlar. Bu durum, sosyal ilişkilerin bozulmasına neden olur.
Refah tipi: zenginlik, ünlülük veya özel güçlere sahip olduğuna inanma gibi durumlar görülür. Hastalar, kendilerini olağanüstü ve özel olarak görmeye meyillidir.
Cinsel tema tipi: kişiler kendilerini takip edildiğine, tacize uğradığına veya cinsel komploların olduğuna inanabilirler. Bu inançları yansıtma şekilleri genellikle gerçekçilikten uzak ve mantıksızdır.
Paranoid Şizofreninin Tedavisi
Paranoid şizofreni tedavisi ilaç ve psikolojik tedaviyle gerçekleştirilebilir. Genelde bu iki tedavi yöntemi birlikte yürütülür. Paranoid şizofreninin tamamen iyileşmesi mümkün olmayabilir ancak belirtileri en aza indirgenmesi sağlanabilir. Paranoid şizofreni tedavi yöntemleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Antipsikotik ilaçlar: yaygın olarak kullanılan ilaçlar antipsikotiklerdir. Bu ilaçlar sayesinde belirtiler kontrol altına alınarak, gerçeklikle ilgili yanlış inançların azaltılması amaçlanır. Hem tipik (klasik) antipsikotikler hem de atipik antipsikotikler kullanılabilir. İlaç seçimi, semptomların ciddiyetine, yan etki profiline ve hastanın kişisel durumuna göre değişiklik gösterir. Bu ilaçlar reçeteyle temin edilebilir ve düzenli bir şekilde kullanılması gerekir.
Psikososyal müdahaleler: Psikososyal müdahaleler, paranoid şizofreni hastalarının günlük yaşam becerilerini geliştirmeye yardımcı olması için gereklidir. Bu tür müdahaleler arasında bilişsel davranışçı terapi (CBT), sosyal beceri eğitimi, destekleyici terapi, aile terapisi ve iş rehabilitasyonu yer alır. Bu terapiler, semptomları yönetmeye yardımcı olmakla birlikte hastanın destek sistemini güçlendirmeyi hedefler.
Destekleyici hizmetler: destekleyici hizmetlere erişim sağlamak önemlidir. Bu, konut desteği, mali yardım, istihdam desteği ve sosyal hizmetler gibi hizmetleri içerir. Hastanın günlük yaşamını sürdürmesine yardımcı olur ve tedavi sürecini destekler.
Paranoid şizofreni ne demek?
Paranoid şizofreni; şizofreninin alt türlerinden biridir. Paranoya, sanrı ve halüsinasyon belirtilerini fazlasıyla görülür.
Paranoid şüphe nedir?
Paranoid şüphe bir kişinin aşırı derecede kuşkucu, güvensiz olduğu bir durumdur. Bu kişiler, çevrelerindeki insanların kendilerine zarar vermeye çalıştığına, onlara düşmanca davrandığına inanırlar.
Paranoid şizofreni iyileşir mi?
Paranoid şizofreni psikiyatrik bozukluk olarak tanımlanır ve tamamen iyileşme pek mümkün değildir. Ancak tedavi sayesinde belirtiler azaltılır ve kişinin gündelik yaşamını devam ettirmesi sağlanabilir.
Bir insan neden sürekli şüphe duyar?
Bir insanın sürekli şüphe duymasının birden fazla nedeni olabilir ve bu nedenlerden biri psikiyatrik bozukluk olan paranoid şizofrenidir. Bu hastalığa sahip olan kişiler gerçek dışı sanrılar ve inançlar sebebiyle aşırı kuşkucu davranabilirler.
Paranoid şizofreni genetik mi?
Paranoid şizofreni çevresel ve genetik faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülür. Genetik faktörlerin paranoid şizofreni üstünde etkisi olsa da tek başına bir neden değildir.
Paranoid ilerlerse ne olur?
Paranoid ilerlerse belirtiler şiddetli hale geleceğinden kişinin normal bir yaşama sahip olması mümkün olmayabilir. Kişi sosyalliğini yitirebilir, duygusal zorlanmalar yaşayabilir, günlük işlerini yönetemez hale gelebilir.
