Bilişsel Davranışçı Terapi, insanların duygu ve davranışları, olayları nasıl yorumladıkları üzerine temellendirilmiş bir terapi modelidir. İnsanların neler hissettiğini belirleyen şey, olayın kendisi değil, o olaya ilişkin kişinin kendi zihninde verdiği anlamlardır. Olayın kendisi duyguları belirlemez; duygusal tepkileri belirleyen şey, olayla ilgili yorumlardır.
İzmir Bilişsel Davranışçı Terapi, insan davranışlarını ve duygusal süreçlerini, bilişler ve öğrenme temelinde açıklamayı ve sorun olanları değiştirmeyi amaçlar. Bilişsel modele göre çocukluk çağındaki deneyimler, öğrenme yoluyla bazı temel düşünce, kalıplaşmış tutumlar ve inançların oluşmasına neden olurlar.
Bu düşünce ve inaçlar ‘şema’ olarak adlandırılır. Çocukluktan başlayarak, insanların kendileriyle, yaşadıkları dünyayla ve diğer insanlarla olan ilk deneyimleriyle biçimlenen sorgulanmamış algılar ve fikirlerden oluşmaktadır.
Günlük hayatta insan öncelikle çevresindeki olayları, durumları ve kişileri algılar. Sonrasında bunlara bir anlam atfeder ve yorumlar yapar. Bu anlık verilen anlamlar, değerlendirmeler ve yorumlar kendiliğinden ortaya çıkarlar ve otomatik düşünce olarak adlandırılırlar.
Bu tür anlık otomatik düşünceler daha kalıcı bilişsel yapılar olan tutumlar ve temel inançlar tarafından biçimlendirilirler.
Ruhsal hastalıklar, bu anlamlandırmalara, yorumlamalara bağlı olarak bilgi işleme sürecindeki yanlılıkların ya da gerçekliğin bazı yanlarının değerlendirilmemesi sonucunda ortaya çıkabilir.
Tedavide danışanla terapist bir işbirliği içinde danışanın sorunlarını belirlemeye, anlamaya; sorunun danışanın düşünce, duygu ve davranışlarını ve günlük yaşamdaki işlevselliğini nasıl etkilediğini belirlemeye çalışırlar. Kişinin hastalığı nedeniyle yapamadığı bazı aktiviteler tedavi hedefleri olarak belirlenir ve tedavi sonunda yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanır.
Terapinin ne kadar süreceğini terapistle danışan birlikte belirler. Genellikle 8-16 seans arasında değişimler ortaya çıkmakta ve terapi yeterli olabilmektedir. Kişiye özgü olarak terapi sürecinde ilaç tedavisi de yer alabilmektedir.
Bilişsel Davranışçı Terapinin Etkili Olduğu Bazı Psikiyatrik Bozukluklar
- Anksiyete bozuklukları
- Panik bozukluk
- Yaygın anksiyete bozukluğu
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Depresyon
- Sosyal fobi, Özgül fobiler
- Yeme Bozuklukları
- Alkol ve madde kötüye kullanımı
Ayrıca şizofreni, bipolar bozukluk, öfke kontrolü ve kişilik bozukluklarında tedaviye katkı sağladığı yapılan araştırmalarla gösterilmiştir.
