Anoreksiya nervoza hastalığını yaşayan kişi kilosunun artmasından çok korkar ve normal bir kiloda olduğunu kabul etmez. Beden algısının bozulduğu bu yeme bozukluğunda kişi zayıflıktan bir deri bir kemik kalsa dahi yeterince zayıf olmadığını düşünebilir. Kilosu ve görünümü konusunda obsesyon geliştiren kişi vücudunun bir bölgesinin örneğin bacaklarının çok kalın olduğuna inanabilir ve hastalığını inkar edebilir. Hastalık ciddi sonuçlara sebep olabilen ciddi bir yeme bozukluğu olduğundan anoreksik davranışlar sergileyen kişi mutlaka tedavi edilmelidir.
İçindekiler
Anoreksiya Nervoza Nedir?
Anoreksiya nervoza psikolojik temellere dayanan ciddi bir rahatsızlıktır. Yeme bozukluklarının en ciddi çeşitlerinden biri olan bu rahatsızlıkta kişi günlük aktivitesini arttırmaya, aldığı kaloriyi düşürmeye ve çok az uyuyarak günlerini geçirmeye çalışabilir. Tüm bunların yanı sıra yeterince zayıf olduğunu düşünmeyen bu kişiler çok az gıda ile beslenir ve tükettikleri gıdalardan pişman olabilirler. Özellikle genç kadınlarda görülen bu rahatsızlık her 100 kadından birini etkileyebilmektedir. Fazla kilolu olma korkusu ya da aşırı zayıflık takıntısı olarak da adlandırılabilen anoreksiya nervoza kişinin genel sağlığını bozan ve kişiyi ölüme götürebilen sonuçları (kalp hastalıkları, kemik erimesi, böbrek erimesi gibi) olan bir hastalıktır. Kadınlarda sağlıksız menstrüasyon gibi pek çok sonucu olan bu rahatsızlıkta kişi aç olduğunu kabul etmez ve anoreksiyaya bağlı üşüme, bitkinlik, enerjisizlik gibi problemler yaşar. Anoreksiya nervoza hastalığı diyet yapma ve zayıflama isteği ile başlayabilen ve kontrol edilemez şekilde bu konulara odaklanmayla ilerleyen bir rahatsızlıktır. Bu kişiler sadece kilo verme, diyet yapma ve kalori yakma gibi konuları düşerek obsesif davranışlar sergileyebilirler. Hastalıkta erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Anoreksiya Nervoza Nedenleri
Anoreksiya nervoza nedenleri oldukça çeşitlidir. Hastalığın tek net bir nedeni yoktur. Genetik faktörler, çevresel etmenler ve kişilik yapısı hastalık gelişiminde etkili olabilir. Sık sık yapılan ağır diyetler ve ağır sporlar kişi sağlıksız bir kiloya inene dek sürebilir ve kişi buna rağmen kilo almaktan çok korkabilir. Dış faktörler arasında medyada yer alan sıfır beden olmanın iyi bir şey olduğuna dair vurgular, akran zorbalığı ve benzeri durumlar yer alabilir. Kişinin yaşadığı farklı psikolojik sorunlar da anoreksiya nervozayı tetikleyebilir. Başarısızlık korkusu, yaşanan taciz ve benzeri büyük travmalar, çocukluk travmaları ve benzeri durumlar da anoreksiya nervoza hastalığının dolaylı sebepleri arasında yer alır.
Anoreksiya Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Anoreksiya nervoza belirtileri kişiden kişiye değişir ancak bazı belirgin belirtiler vardır:
- Zihinsel belirtiler arasında, kilo almaktan şiddetli şekilde korkma, takıntılı biçimde kalori hesabı yapma, depresiflik, sürekli kontrol isteği, kendine zarar verme düşünceleri sayılabilir.
- Fiziksel belirtiler arasında, hayatı riske atan kilo kayıpları, normal vücut ağırlığını koruyamamak, bayılma, baş dönmesi, bitkinlik, düşük kalp atım hızı, düşük tansiyon, aşırı üşüme, tırnak ve saç sağlığının bozulması, nefes darlığı, adet düzensizliği, karın ağrısı sayılabilir.
Anoreksiya Nervoza Tanı ve Tedavisi
Belirtiler üzerine fiziki muayene ve kan sayımı gibi tetkikler yapılır, psikolojik testler ve diğer tetkikler birlikte değerlendirilerek anoreksiya nervoza tanısı konabilir. Tanı sonrasında tedavi için ana amaç kişinin sağlıklı bir kiloya dönmesini ve kilo kaybının durmasını sağlamaktır. Bunun için psikolojik tedavi ile fizyolojik tedaviler aynı anda yürütülebilir. Kişinin durumu ağır seyrediyorsa hastanede yatarak tedavi gerekebilir. Tedavide beslenme sorunu ve buna bağlı gelişen sorunlar için dahiliye uzmanı ile, kalp ile ilgili problemler geliştiyse kardiyoloji uzmanı ile işbirliği içerisinde sürdürülebilir. Kişi yakından izlenir ve hem ilaç tedavisi hem de terapiler ile tedavi desteklenir. Anoreksiya nervoza tedavisi sabır isteyen bir süreçtir ve hastalığın tekrarlama riski olduğundan kişinin düzenli aralıklarla kontrol edilmesi önemlidir.
